Privacy – กลไกความเป็นส่วนตัว

โมเดลของธนาคารแบบดั้งเดิมรักษาความเป็นส่วนตัวโดยการจำกัดการเข้าถึงข้อมูลให้เฉพาะกับผู้ที่เกี่ยวข้อง และบุคคลที่สามที่เชื่อถือได้ แต่สำหรับ Bitcoin ทุกธุรกรรมต้องประกาศต่อสาธารณะ วิธีนี้ทำให้ไม่สามารถใช้โมเดลแบบธนาคารได้

อย่างไรก็ตาม ความเป็นส่วนตัวยังสามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่น คือ ทำให้ public key ไม่ระบุตัวตน (anonymous) ประชาชนสามารถเห็นว่ามีใครบางคนโอนเงินให้ใครบางคน แต่จะไม่รู้ว่า “ใครคือใคร”

เพื่อเพิ่มความปลอดภัย ผู้ใช้ควรใช้ key pair ใหม่สำหรับแต่ละธุรกรรม เพื่อลดการเชื่อมโยงระหว่างธุรกรรม ถึงแม้จะยังมีการเชื่อมโยงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในกรณีที่ธุรกรรมมีหลาย input (multi-input) เพราะจะแสดงว่าทุก input นั้นเป็นเจ้าของเดียวกัน หากวันหนึ่งเจ้าของคีย์ถูกเปิดเผย ก็อาจถูกย้อนรอยธุรกรรมทั้งหมดได้

สรุป

• ธนาคาร = ความเป็นส่วนตัวจาก “การปิดบังข้อมูล”
• Bitcoin = ความเป็นส่วนตัวจาก “การซ่อนตัวตน” (pseudonymity)
• ทุกธุรกรรมเปิดเผยต่อสาธารณะ แต่ ไม่ผูกกับชื่อจริง
• ควรใช้ public key ใหม่ทุกครั้งเพื่อลดการเชื่อมโยง

วิเคราะห์เชิงธุรกิจ/กลยุทธ์

1. Privacy by Design
   • Bitcoin เปลี่ยนโจทย์จาก “ซ่อนธุรกรรม” → เป็น “ซ่อนตัวตน”
   • ความโปร่งใส (transparent ledger) + การไม่ระบุตัวตน (pseudonym) → ผสมกันเป็น unique model
2. โอกาสและความเสี่ยง
   • โอกาส: ผู้ใช้มีเสรีภาพมากขึ้น (ไม่ถูกตรวจสอบเกินจำเป็น)
   • ความเสี่ยง: หาก identity หลุดเพียงครั้งเดียว อาจถูกเปิดเผยประวัติทั้ง chain → จุดอ่อนด้าน privacy
3. บทเรียนสำหรับนนท์
   • เวลาออกแบบแพลตฟอร์ม (เช่น AI หรือ Fintech) → ต้องคิดว่า “privacy layer” จะอยู่ตรงไหน
   • กลยุทธ์ = สมดุลระหว่าง Transparency และ Privacy
     • โปร่งใสพอให้ตรวจสอบได้ (trust)
     • ซ่อนพอให้ผู้ใช้สบายใจ (freedom)
   • นี่คือ pain point ที่ธุรกิจใหม่ ๆ เช่น privacy coin, ZK technology, confidential computing พยายามแก้ต่อยอดจาก Bitcoin