Transactions – การนิยามเหรียญดิจิทัล

การค้าขายบนอินเทอร์เน็ตปัจจุบันต้องพึ่งพาสถาบันการเงินเกือบทั้งหมด เพื่อทำหน้าที่เป็นบุคคลที่สามที่เชื่อถือได้ในการประมวลผลการชำระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์ แม้ระบบนี้จะใช้งานได้ดีในหลายกรณี แต่ก็ยังมีจุดอ่อนที่หลีกเลี่ยงไม่ได้จากโมเดลที่ตั้งอยู่บน “ความเชื่อใจ”

ธุรกรรมที่ไม่สามารถย้อนกลับ (non-reversible) อย่างแท้จริงไม่สามารถทำได้ เพราะสถาบันการเงินไม่สามารถหลีกเลี่ยงบทบาทการเป็นผู้ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทได้ ต้นทุนการไกล่เกลี่ยเพิ่มต้นทุนธุรกรรม ทำให้ธุรกรรมขนาดเล็กไม่คุ้มค่า และปิดโอกาสสำหรับการชำระเงินเล็กน้อยแบบไม่เป็นทางการ

นอกจากนี้ยังทำให้ผู้ค้าต้องระแวดระวังลูกค้า ต้องขอข้อมูลมากเกินความจำเป็น และยอมรับความเสี่ยงว่าบางส่วนจะถูกโกง ซึ่งถือเป็นค่าใช้จ่ายที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

ในโลกจริง เราสามารถเลี่ยงปัญหาเหล่านี้ได้ด้วยการใช้ “เงินสด” แต่บนเครือข่ายสื่อสารยังไม่มีวิธีการโอนเงินที่ไม่ต้องพึ่งพาบุคคลที่สาม

สิ่งที่ต้องการจริง ๆ คือ ระบบการชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ที่ตั้งอยู่บนหลักฐานทางคริปโต (cryptographic proof) แทนที่จะใช้ความเชื่อใจ ให้ผู้ใช้สองฝ่ายสามารถทำธุรกรรมโดยตรงได้โดยไม่ต้องพึ่งพาคนกลาง ธุรกรรมที่ไม่สามารถย้อนกลับได้ในเชิงคำนวณจะช่วยปกป้องผู้ขายจากการฉ้อโกง และกลไก escrow ก็สามารถสร้างขึ้นง่าย ๆ เพื่อปกป้องผู้ซื้อ

ในเอกสารนี้ เราจะนำเสนอวิธีแก้ปัญหาการใช้จ่ายซ้ำ (double-spending) โดยใช้เซิร์ฟเวอร์บันทึกเวลาแบบกระจาย (distributed timestamp server) ที่สร้างหลักฐานเชิงคำนวณของลำดับเวลาในการทำธุรกรรม ระบบนี้จะปลอดภัย ตราบใดที่โหนดที่ซื่อสัตย์รวมกันมีพลังประมวลผลมากกว่ากลุ่มผู้โจมตี

สรุป

• Bitcoin กำหนดเหรียญ = “chain of ownership”
• ปัญหาใหญ่: double spending → ต้องมี consensus ทั่วทั้งเครือข่าย
• แนวคิดหลัก: การประกาศธุรกรรมให้สาธารณะเห็น และให้เครือข่ายช่วยยืนยันว่า “ธุรกรรมไหนมาก่อน”

วิเคราะห์เชิงธุรกิจ/กลยุทธ์

1. แก้ปัญหา trust → ในโลกธุรกิจ ถ้ามีแค่ “ศูนย์กลาง” (mint/ธนาคาร) ก็จะเกิด dependency สูงและมีจุดเปราะบาง (single point of failure)
2. สร้าง transparency → ทุกธุรกรรมต้อง “โปร่งใส” ในระบบ เพื่อให้ทุกคนเห็นภาพเดียวกัน → คล้ายกับการทำ “shared ledger” ในองค์กร
3. โอกาสเชิงธุรกิจ:
   • สร้าง ตลาดที่ไม่ต้องพึ่งคนกลาง (decentralized marketplaces)
   • ลดต้นทุน compliance/dispute resolution
   • เปิดทางให้ธุรกรรมเล็ก ๆ เกิดขึ้นจริง (micropayments, IoT payments)